Zo op de valreep van 2022 voel ik de aandrang om wat dingen op te schrijven. De afgelopen dagen was ik, zoals elk jaar rond deze tijd, een beetje huilerig, melancholiek en kwam er niet veel uit mijn vingers. Ik dacht vroeger altijd dat ik een hekel had aan de feestdagen, maar met wat ik nu besef is het heel iets anders: er is een discrepantie tussen wat ik in de donkere dagen ervaar en wat de wereld me vertelt dat ik zou moeten ervaren. Ik wil onder een dekentje op de bank mijmeren, zwelgen, dromen, terwijl de agenda vol staat met vrolijke sociale verplichtingen. Kairos vertelt me heel iets anders dan wat de machtige Chronos van me verwacht.

Innerlijke cynicus

Maargoed, het eind van het jaar dus. Ik heb in 2022 veel mooie dingen mogen doen: ik heb gereisd, ik heb mooie opdrachten gedaan in Nederland en België, ik heb bijzondere ontmoetingen en gesprekken gehad. Kortom: ik heb de vrijheid in allerlei facetten beleefd en gevierd.

Maar het was ook een jaar waarin ik hard moest werken om mijn innerlijke cynicus onder de duim te houden. Ik voel waar het schuurt, waar de systeemwereld de menselijke wereld verdringt en hoe we regelmatig gemanipuleerd worden om dingen te geloven en op te volgen die niet kloppen. De meest ruwe kantjes zijn inmiddels van dat gevoel af (in 2020 en 2021 voelde ik diepe rouw en eenzaamheid) maar het is ook nooit helemaal weg, als een continue licht bedorven geur die om elke ervaring hangt. Ik verwacht niet dat het in 2023 opeens heel anders zal worden.

Misschien lijkt dit één grote klaagzang te worden, toch ben ik hoopvol. Als het jaar één ding bij me teweeg heeft gebracht, dan is het een besef dat ik op allerlei manieren zelf het verschil kan maken. Door het werk wat ik doe, waar ik aandacht aan geef, hoe ik consumeer, door de doelen die ik steun. Ik besef dat activisme veel verschillende vormen kan hebben; op de Dam of op het Malieveld gaan staan is maar één facet daarvan. Door bewuster na te denken over mijn vorm(en) van activisme, neem ik de verantwoordelijkheid en regie terug. Nee, ik kan niet de hele wereld veranderen. Maar wat kan ik wél? En hoe kan ik dáár mijn aandacht en energie op richten?

Wijsheid

Mijn manier om de wereld te begrijpen en gevoelens te verwerken, is schrijven. Ik integreer wat ik voel in door er woorden aan te geven; dat doe ik al zo lang ik kan schrijven. De laatste dagen zag ik tussen de regels van mijn schrijfsels iets opdoemen dat kennelijk uit mijn onderbewuste naar boven wilde komen:

Er is geen kwade opzet; wat nu zo ingewikkeld voelt is de collectieve machteloosheid en het onvermogen om uit oude patronen te breken. We proberen problemen op te lossen met hetzelfde bewustzijn als waarmee ze ontstaan zijn. Met een mechanistisch wereldbeeld, alsof we een onderdeeltje kunnen repareren of vervangen waardoor de fabriek weer gaat draaien als normaal. Die manier van denken gaat ons niet verder helpen.

Wat nodig is, is andere manieren om wijsheid te laten ontstaan. Dat gebeurt vooral als verschillende meningen de kans krijgen om elkaar te ontmoeten. Als we luisteren en nieuwsgierig zijn naar elkaars perspectieven. Als we beseffen dat elke persoon een verhaal te delen heeft dat een onlosmakelijk onderdeel van het hele verhaal vormt. Het is zeker niet hetzelfde als de intellectuele salons uit de verlichting, waar alleen wetenschappers en aristocraten met elkaar in gesprek gingen. Ik beschouw het meer als een council waarin een zeer diverse groep met elkaar een gemeenschap vormt voor visievorming, besluitvorming en het verdiepen van de onderlinge cohesie.

Voornemen

Ik ben al een paar jaar geleden gestopt met goede voornemens. Voor mij voelt 1 januari überhaupt niet zo als het begin van een nieuw jaar; dat zit voor mijn gevoel eerder ergens in maart, zodra de natuur weer begint te ontluiken. Maar als ik toch één intentie heb voor 2023, dan is het Positief Activisme. Naast de doelen die ik steun en de content die ik deel, ben ik aan het broeden op manieren waarop ik een council op een laagdrempelige manier handen en voeten kan geven. Een soort kring van wijzen – waarbij wijsheid niks te maken heeft met leeftijd, opleiding of achtergrond! – die met elkaar een denktank kan vormen. Hoe mooi zou het zijn als ik volgend jaar rond deze tijd melancholiek terug kan kijken op de mooie ideeën en initiatieven die daar uit ontstaan zijn?

De wereld staat in brand. Systemen brokkelen af, polarisatie neemt toe en je hoeft niet heel opmerkzaam te zijn om vast te stellen dat de wereld niet meer is zoals die tot een aantal jaar geleden was. Of misschien al eerder, maar we hadden nog niet het vermogen om dat waar te nemen.

Ik heb lang niet meer op deze plek geschreven, maar mijn persoonlijke project overvloed is in de praktijk onverminderd doorgegaan. Elke keer pel ik een laagje af en kom ik bij een nieuwe dimensie terecht om aandacht aan te geven. Vooral de afgelopen twee jaar waren een ontdekkingstocht. Door alles wat er veranderde is mijn reis nog dieper naar binnen gegaan om te ontdekken wat ik tot dat moment uit de weg ben gegaan. Belemmerende patronen en gedachten onder ogen komen, heling, dat soort werk.

Ondertussen manifesteerde zich in mijn fysieke wereld van alles waar ik enorm dankbaar voor ben: een succesvol bedrijf, ik schreef een paar boeken, ik kon zo nu en dan werken op prachtige locaties en ik leid – zeker als je er als buitenstaander naar kijkt – een afwisselend en avontuurlijk leven. Ik doe werk waar ik van houd en waarmee ik positief verschil kan maken. Ik ben dus in heel veel opzichten een gelukkig mens. En toch.

Willen begrijpen

Vandaag tijdens een wandeling in het bos voelde ik dat ik dit kanaal weer wil gebruiken om mijn gedachten te ordenen. Om chocola te maken van alles wat er gebeurt. Mijn laatste post uit 2020 plaatste ik om dezelfde reden: willen begrijpen. De verwarring, de onmacht maar vooral het ongeloof die ik toen ervaarde is nooit meer helemaal verdwenen. Regelmatig voelt het alsof ik in mijn eentje in een ander toneelstuk zit dan de rest van mijn omgeving. Ik begrijp steeds minder van de wereld om mij heen en vraag me verwonderd af of ik nu gek ben, of dat ik dingen zie gebeuren die de mensen in mijn omgeving nog niet kunnen zien. Het is vervreemdend. Best eenzaam ook.

Het is nog niet eens zo lang geleden dat ik op kon gaan in dingen die me nu totaal niet meer interesseren, of zelfs weerstand oproepen. Ik volgde verschillende nieuws- en actualiteitenprogramma’s om op de hoogte te zijn van de toestand in de wereld. Ik las regelmatig glossy’s als ontspanning, kon genieten van een Netflix serie op z’n tijd, maar was ook politiek geëngageerd en had vertrouwen in de democratie en de ruimdenkende, eigenwijze maar ook authentieke cultuur in dit land.

Middenlijn

Geëngageerd ben ik nog steeds. Dat is wie ik ben. Maar wel zoek ik inmiddels naar: geëngageerd waarmee? Er is zoveel door elkaar gerammeld dat het onduidelijk is wat links of rechts is, wat informatie is en wat propaganda, waar ik mijn tijd en aandacht aan wil schenken om het te helpen groeien en waaraan juist niet. Hoe blijf ik integere keuzes maken, welke bronnen kan ik vertrouwen, hoe kan ik op dit moment de consequenties inschatten van bepaalde keuzes?

Het zit in mijn natuur om lang de middenlijn te bewandelen. Ik wil de verschillende perspectieven begrijpen en daarna vooral voelen hoe het voor mij is. Normaal doe ik dat door veel te lezen, veel te praten en er vervolgens over te schrijven. Veel lezen doe ik nog steeds, maar het open verkennen van ideeën blijkt ingewikkeld. De loopgraven zijn gegraven, de hakken staan in het zand en in plaats van een dialoog is interactie er op gericht om mij in één van de kampen te trekken. Ik ben nog steeds nieuwsgierig naar perspectieven, maar ook behoedzaam geworden in gesprekken. Schrijven is mijn anker. Het is al sinds ik op 6-jarige leeftijd mijn eerste dagboek kreeg mijn manier om te delven en te ordenen wat er diep in mij allemaal borrelt en gist.

Hoop

Tegelijkertijd heb ik hoop. Deze liminale fase is nodig om als collectief tot in onze cellen te gaan voelen dat de oude systemen niet langer werken en de energie aan te boren om een nieuwe manier van samenleven op te bouwen. Ik heb eindeloos vertrouwen in de inventiviteit van de mens en in de kracht van een groep die gedreven wordt door verlangen naar een betere wereld. Waarschijnlijk was deze chaos hard nodig om ons eindelijk wakker te schudden. Zonder deze pittige periode waren we allemaal in ons hamsterwiel van geld verdienen, consumeren, slapen en weer geld verdienen blijven rondrennen.

Zoals dat werkt in ecosystemen (en wij mensen zijn onderdeel van het grotere ecosysteem, niet de manager ervan!) gaat het bij verstoring op zoek naar een nieuwe balans. De krachten die spelen zijn sterk, de polarisatie is enorm. Maskers vallen af, giftige prikkels en patronen worden blootgelegd. Het is een ontluisterend en pijnlijk proces. Tegelijkertijd ontstaan er hartverwarmende, verbindende, menselijke initiatieven die laten zien dat het nieuwe aan het doorbreken is. De kunst is om in deze fase de aandacht en energie te sturen naar het nieuwe dat wil ontstaan en niet te vechten tegen het oude. Om alert te blijven op de verschillende krachten die spelen en hoe die ons beïnvloeden, en genadeloos eerlijk te kijken hoe we daar integere keuzes in kunnen maken.

Front row

Het is geen makkelijke tijd om in te leven. Tegelijkertijd is het enorm boeiend. Het is het geboorteproces van een nieuwe realiteit en wij mogen daar zowel front row van genieten als actief verschil in maken.

Ik kies er bewust voor om alles te voelen wat er te voelen is. Om zoveel mogelijk uit mijn rationele brein af te dalen in mijn lijf, steeds weer terug te grijpen op mijn innerlijke kompas en daar mijn keuzes op te baseren. Daar heb ik vertrouwen in. Het heeft me nog nooit in de steek gelaten. Ik kies ervoor open te blijven staan voor allerlei verschillende perspectieven, maar vervolgens mijn eigen pad te ontdekken en bewandelen. Ook al wijkt dat soms af van de algemeen voorgeschreven route en doet mijn omgeving er alles aan om ook deze krab in de mand te houden.

Ik heb geen idee of hier na al die tijd afwezigheid nog mensen mee lezen, maar mocht je hier nog weleens aanleggen: buckle up, we gaan weer op pad.

Van prisoners dilemma naar ubuntu

Nederland gaat op slot. Deze woorden van de minister-president gisterenavond waren de start van weer een nieuwe fase in dit toch al turbulente jaar. Ik begrijp waarom dit besloten is. Tegelijkertijd voelde ik meteen een enorme knoop in mijn maag ontstaan.  Niet zozeer omdat ik bang ben voor mezelf, voor mijn gezin of voor mijn bedrijf. Ik vertrouw erop dat we, ondanks dat het echt pittig is op dit moment, ook hier onze weg wel weer in vinden. De knoop die ik voel gaat niet over mij. Hij gaat over ons, het collectief.

Als dit jaar ons iets duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat wij natuur zijn. De natuur is niet iets buiten ons, niet iets dat we kunnen gebruiken om in te recreëren of wat we in de door ons gewenste vorm snoeien. Wij zijn natuur. En wat we nu ervaren is wat het betekent om daar deel van uit te maken. We voelen wat het is om onderdeel te zijn van een veel groter systeem waar we geen macht over hebben. Een systeem waarin we allemaal een verantwoordelijkheid in hebben om het geheel weer gezond en in balans te krijgen. Niet ieder voor zich, maar samen. Het ultieme prisoner’s dilemma: wat ben ik bereid als individu in te leveren om de groep sterker te maken?

Tegelijkertijd zie ik dit jaar meer scheuren in dat collectief dan ik ooit in mijn levensdagen heb meegemaakt. Mondkapjes, vaccinaties, Brexit, Amerikaanse verkiezingen, boerenprotesten, black lives matter… discussies worden op het scherpst van de snede gevoerd en er lijkt geen enkele ruimte meer te zijn voor constructieve dialoog. Ook al lijkt het soms ver van mijn bed, het beïnvloedt alles en iedereen, bewust of onbewust. Want ook mondiaal maken we deel uit van een systeem waarin allerlei interactie, relaties en connecties zijn. Elk systeem is op zichzelf een geheel, maar heeft verbindingen met allerlei andere systemen waar we deel van uitmaken. Dat is de betekenis van ubuntu, ofwel: ik ben, omdat wij zijn.

The tears I shed yesterday have become rain – Thich Naht Hanh

Zoals altijd: als ik probeer ergens chocola van te maken, dan ga ik schrijven. En vind ik antwoorden in de natuur die er al lang was voor wij op deze aarde rondliepen en die ons ook ver zal overleven. Ik krijg mijn hoofd er nog niet helemaal omheen, maar ik voel een paar dingen heel duidelijk:

Om functioneel te blijven als systeem hebben we verbinding nodig, geen isolatie. Daarmee zeg ik niet dat we de regels in de wind moeten slaan, maar wel dat we actief die verbinding levend moeten houden. Het is nodig om een flinke scheut menselijkheid toe te voegen aan wat we normaal zouden doen. Laten we weer kerstkaartjes (of brieven!) gaan sturen, oprecht informeren hoe het met de ander gaat en of we iets kunnen betekenen. Alle online mogelijkheden benutten om elkaar toch te ontmoeten en oprechte verbinding aan te gaan. Ja, het is een slap surrogaat, maar als het alternatief geen contact is, dan is dit te verkiezen. Toch?

Het nodigt uit om te leren accepteren wat er is. Alles is continu in beweging en in verandering. Zoals we moeten accepteren dat het elk jaar winter wordt, is het nodig om ons over te geven aan deze cycli. Wat daar bij hoort is te leren om alles te voelen wat er te voelen is. Om bang, verdrietig of strijdvaardig te zijn, soms alles binnen een uur tijd. Om steeds opnieuw de reis van het hoofd naar het hart en de onderbuik te maken.

Wij zijn de voorouders van de toekomst. Wat is de wijsheid die wij willen nalaten? Hoe nemen we beslissingen die verder gaan dan het belang van het hier-en-nu?

Dit zijn mijn two cents voor nu. Ik wens je veel verbinding, warmte en wijsheid binnen de mogelijkheden die we wel hebben.

radicale verbinding

Het is menselijk om betekenis te willen geven aan de negatieve dingen die je meemaakt. Als we voor onszelf een verhaal weten te spinnen over het gouden randje van een lastige situatie, dan maakt het alles draaglijker. Dan kan het hier en nu voelen als een investering. Net als lijnen om er straks goed uit te zien in je bikini. Of een taai trainingsschema volgen dat ervoor zorgt dat je straks een halve marathon loopt in een acceptabele tijd.

Maar op de één of andere manier krijg ik dat in de huidige situatie niet zo goed voor elkaar. Natuurlijk zie ik de mooie initiatieven en ik doe daar dapper aan mee. Ik zet een beer voor mijn raam, ik klap voor de zorg, ik draag mijn steentje bij als het gaat om gratis kennisdeling. Tot in het diepst van mijn lijf voel ik een soort weerstand die ik niet bij mezelf herken. Boosheid worden is zinloos, bang zijn verlamt, maar de onrust die ik al een tijd voel en steeds sterker wordt vertelt me ook iets. Maar wat?

Niet weten

‘Niet weten’ is nog nooit zo duidelijk aanwezig geweest als in deze tijd. De dingen die we dachten te weten gaven ons een gevoel van veiligheid en controle. In die zin is er eigenlijk niet veel veranderd, behalve dan dat het nu nogal in your face is: je kunt op dit moment niet ontkomen aan niet weten. Het is onvermijdelijk.

De angst die ik om me heen ervaar is tastbaar. Mensen die bang zijn voor hun levensonderhoud. Voor ziekte en dood. Voor het verlies aan vrijheid. Voor besmetting door ‘anderen’. De vele complottheorieën die er rondzingen doen ook een flinke duit in het zakje. Ik probeer ze koste wat het kost te vermijden, omdat ik voel dat ze me richting een verklaring sturen over wat er gebeurt.

Tegelijkertijd wil ik niet naïef zijn. De manier waarop we met het virus om (moeten) gaan raakt aan de kern van onze menselijkheid. Het vraagt van ons om elkaar niet meer aan te raken. Om elkaar én onszelf te zien als een potentiële besmettingshaard. We moeten met een grote bocht om elkaar heen lopen. Thuis blijven. Alles in mij roept: Nee! We hebben contact nodig om in verbinding te blijven! We mogen niet van elkaar vervreemden! Angst, een gevoel van onvrijheid en sociale afstand mogen niet het ‘nieuwe normaal’ worden!

Tegenbeweging

Ja, ik denk dat 1,5 meter voor nu nog de juiste maatregel is. Maar als ik probeer op een diep niveau te begrijpen wat dat betekent, dan voel ik tot diep in mijn cellen dat er een grootse tegenbeweging nodig is om het ’tekort’ dat we oplopen te compenseren. Dat er een andere balans nodig is, naarmate de tijdelijke maatregelen steeds minder tijdelijk lijken te worden.

“Dit moment is in de geschiedenis om meerdere redenen uniek. Nu kan wat doorgaans onmogelijk is: aan de grootste knoppen draaien. Dit is het moment om fundamentele aanpassingen te doen, waardoor we sterker uit de crisis komen.
Laten we ervoor zorgen dat onze kinderen en kleinkinderen niet alleen de schulden erven van deze coronacrisis, maar ook een duurzame, weerbare en een sociaal rechtvaardige wereld.”

Ewald Engelen (essay Volkskrant)

Op meer energetisch niveau voel ik dat er een tegenbeweging nodig is. Een revolutie van radicale verbinding. Een gevoel dat dieper is dan ‘alleen samen worden we corona de baas’ dat we op alle matrixborden boven de snelweg zien. Niet vanuit de intentie van ‘vechten tegen’ het virus, maar vanuit een intentie van ‘groei van’ liefde en verbinding.

Door te denken: hoe reageer ik vanuit liefde en medemenselijkheid? En soms is dat inderdaad praktisch: boodschappen doen voor een ander, iemand voor laten gaan of zelf alvast je winkelwagentje ontsmetten. Maar het is altijd de ondertoon van je denken en handelen. Alleen liefde kan angst de baas zijn. Dus als we met een groep revolutionairen daar bewust een flinke schep bovenop doen, dan kan het niet anders dan dat verbinding zegeviert.

 

 

Naar een nieuwe definitie van overvloed

Vijf jaar gelden startte ik Project Overvloed als experiment. Na jarenlang in bewuste eenvoud te hebben geleefd, had ik als bij-effect een vorm van ‘moneyrexia’ ontwikkeld. Ik voelde me schuldig bij elke cent die ik uitgaf en kreeg steeds meer moeite te genieten van dingen die niet gratis waren.

Het experiment heeft me ongelofelijk veel gebracht en er is in die vijf jaar veel gebeurd. Ik ben verhuisd naar mijn droomhuis, ik ben mijn eigen bedrijf gestart en breng een deel van de winter op een exotische plek door. Deze week is zelfs mijn eerste boek verschenen.

Ik ben in de laatste vijf jaar steeds meer gaan doorvoelen hoe schaarste en overvloed beide niets meer dan een mindset zijn. Dat het niks te maken heeft met hedonisme, materialisme, schuld of schaamte, maar met een basishouding over wat er om je heen gebeurt. Overvloed is voor mij een mindset die te vergelijken is met liefde: er is een oneindige voorraad van en door het te delen wordt het alleen maar meer. Het is het tegenover gestelde van angst voor concurrentie of voor tekort.

Afstand houden als vorm van naastenliefde

Maar nu verandert alles. Zoals de meeste mensen, ben ook ik in verwarring door wat er gebeurt met een virus dat er opeens was en wereldwijd stevig om zich heengrijpt. Een golf die ogenschijnlijk geen bewustzijn of bedoeling heeft, maar wel een enorme impact op de manier waarop we leven en functioneren. Dat is niet wat het virus van ons vraagt, het is hoe wij ermee omgaan. Afstand houden is een vorm van naastenliefde geworden. Door in onze eigen cocons te blijven en contact met anderen te vermijden helpen we het collectief om voort te bestaan. Bizar.

Het is een menselijke reactie om betekenis te willen geven aan wat er gebeurt in de wereld, maar ik krijg mijn hoofd hier gewoon niet omheen. Dus doe ik wat ik in die situatie altijd doe: ik schrijf. Ik geef mijn woordenstroom de ruimte en verwonder me over wat er op het scherm ontstaat.

Het voelt als een golfbeweging van eenvoud naar overvloed naar….ja, naar wat dan eigenlijk? Eén ding is helder: na deze pandemie zal de wereld niet meer hetzelfde zijn. Als dit iets duidelijk maakt, is hoe we als bewoners van de planeet Aarde met elkaar verbonden en van elkaar afhankelijk zijn. En hoe kwetsbaar we zijn als we niet in staat zijn om als collectief te reageren. Iets wat eerdere politieke spanningen, de milieucrisis en economische depressie niet voor elkaar kregen.

Als individu kan ik vooral invloed uitoefenen door zorgvuldig mijn eigen reactie te kiezen. Door verantwoordelijkheid te nemen voor hoe ik er zelf mee omga. Ik probeer weg te blijven bij conspiracy theorieën die me niks brengen dan onrust of wantrouwen. Als ik op dit moment iets niet kan gebruiken, is het dat. Tegelijkertijd wil ik niet naïef te zijn; niet zonder meer in laten grijpen op fundamentele rechten puur omdat ik me laat meevoeren met een vorm massahysterie.

Maar wat dan wel?

Ik merk dat collectieve onzekerheid bij mij nog altijd een reflex losmaakt om terug te kruipen in mijn schulp. Om ‘off the grid’ te gaan en zoveel mogelijk zelfvoorzienend te worden. Me als het ware onafhankelijk te maken van wat er gebeurt in het collectief. Dat is de kant die de adviezen me op lijken te duwen: boodschappen doen is gevaarlijk, geld is vies, andere mensen tegen komen onverstandig. Maar als ik dat laat doen, dan laat ik de angst regeren.

Ik besef namelijk ook dat het juist nu belangrijk is dat iedereen zich – op verstandige fysieke afstand – meer dan ooit verbonden voelt met datzelfde collectief. Om ons mensen te blijven zien als één groot menselijk systeem en niet als een verzameling potentiële besmettingshaarden. We vormen met elkaar een levend organisme dat, zoals elk systeem, gericht is op ontwikkeling en op zelfbehoud. De evolutie heeft tot nu toe uitgewezen dat elke keer als op een probleem of vraagstuk geen antwoord kon worden gevonden met de huidige manier van denken, er een vorm van nieuw bewustzijn ontstond.

Zo ook nu. Je ziet het al gebeuren. Hartverwarmende voorbeelden van solidariteit, van compassie en medemenselijkheid. Het is een unieke tijd in de geschiedenis waarin nieuwe manieren van verbinding worden uitgevonden, nu we niet meer in groepsverband kunnen optrekken.

Wat mij persoonlijk helpt is om te bedenken: hoe kan ik in deze situatie vanuit overvloed blijven reageren? Overvloed heeft voor mij persoonlijk een ander soort lading gekregen. Het is een synoniem geworden van liefde. Steeds opnieuw heb ik de keuze om te reageren uit schaarste of uit overvloed. Uit angst of uit liefde. En ik kies met heel mijn hart voor het laatste, wat voor mij betekent:

Kiezen voor vertrouwen in het goede. Nieuwe afwegingen maken over wat het betekent om in deze tijd te leven en verantwoordelijkheid te nemen voor het grotere geheel. Maar ook: genieten van alles wat zomaar tot onze beschikking staat en zeker niet vanzelfsprekend is, zoals de zon, de natuur, creativiteit, inspiratie. Als dát geen overvloed is?

 

 

 

 

waarom ik niet stop met schrijven

Eerlijk is eerlijk, ik was van plan om te stoppen. Ik kwam na een half jaar negeren terug op mijn blog om de stekker er uit te trekken. Een half jaar niet geschreven, druk met mijn bedrijf en met het leven in het algemeen. Allerlei redenen dat ik geen aandacht meer heb besteed aan Project Overvloed. En om dan zo’n treurige verwaarloosde site in leven te houden is ook weer zo wat.

Maar toen gebeurde er opeens van alles. Ik had afgelopen weekend een paar mooie gesprekken met oude vrienden. Ik werd overspoeld door een een gevoel van dankbaarheid voor de mooie plek waar ik woon. Het heerlijke leven dat ik leef. Voor mijn bedrijf, de reizen die ik maak, mijn geweldige leraren.

En ik besefte: dat is de overvloed die ik zelf gecreëerd heb. Dit is het effect van groots durven dromen. Van het bewust kiezen van mijn gedachten. Van het steeds opnieuw luisteren naar mijn gevoel en de acties nemen die goed voelen.

Dagelijks schrijven maakt daar een groot verschil in. Elke dag besteed ik regelmatig bewust aandacht aan hoe ik erbij zit. Wat gaat er op een dieper niveau in me om? Wat moet ik onder ogen komen wat ik nog weg druk? Hoe wil ik me vandaag voelen? Wat zijn mijn intenties? Zonder dat schrijven verhuis ik zo weer terug naar mijn hoofd. Daarom krijgt het prioriteit en is het net zo’n gewoonte geworden als tandenpoetsen.

Maar ik zou daar nooit aan begonnen zijn als ik niet een paar inspirerende voorbeelden had gehad die me lieten zien hoe dat ‘intunen’ werkt. Welke prachtige dingen zij tot stand hebben gebracht door op een andere manier waar te nemen en te reageren. Door hun openhartigheid en motivatie ben ik in beweging gekomen.

En ik realiseerde me dit weekend: ik heb een verantwoordelijkheid hierin. Niet voor andermans levensgeluk, maar wel een verantwoordelijkheid ’to pay it forward’. Omdat anderen met hun schrijfsels en overpeinzingen mij zoveel hebben gebracht.

En omdat schrijven is wat ik het liefste doe, besefte ik dat ik daar vooral niet mee moet stoppen. Want wat je het meeste plezier geeft, brengt je in een state-of-mind die alles mogelijk maakt. En dat gun ik mezelf, maar ook iedereen die net zo zoekend is naar een sleutel voor een overvloedig leven als ik twee jaar geleden was.

Dus al inspireer ik maar één iemand die per ongeluk op mijn blog stuit, dan is dat al meer dan de moeite waard.

 

 

van dromen naar implementeren

Ik noem het ietwat eufemistisch mijn bucketlist, maar als ik het wat dramatischer stel, zijn het mijn hartsverlangens. Mijn droomdoelen. Dat wat ik wil manifesteren in dit leven. Hier, op mijn wonderschone terras op Bali temidden van bananen- en palmbomen en de geluiden van de tropen, besef ik me dat ik al zoveel van die bucketlijst kan afstrepen. Het is er gewoon. Ik word er stil en, eerlijk is eerlijk, een beetje emotioneel van.

Wat ongelofelijk hoe verandering van mindset je een totaal ander leven kan bezorgen. En wat een ongelofelijk kado dat ik heb ontdekt hoe ik dat kon doen; hoe dit op mijn pad is gekomen op een moment dat ik het zó nodig had.

Shift

Project Overvloed is inmiddels twee jaar oud en ook al vindt een groot deel daarvan zich achter de schermen en nog niet in de tastbare wereld af, er is enorm veel geshift. In mij. In mijn mindset. In de manier waarop ik naar de wereld kijk. En ongemerkt beïnvloed ik daar mijn omgeving mee. Op een positieve manier, welteverstaan.

Ik probeer al een tijdje woorden te vinden om te kunnen delen wat het dan concreet en praktisch inhoudt, dit project. En de waarheid is: dat is enorm geëvolueerd in de afgelopen twee jaar. Hoe ik destijds begon en wat ik nu ervaar ligt een eind uit elkaar.

Ik ben het gestart vanuit het idee dat ik op een andere manier naar de wereld wilde kijken. Dat ik wilde breken met mijn schaarste-mindset. Ik had na jarenlang leven in bewuste eenvoud een ingewikkelde relatie met geld ontwikkeld en ik voelde dat dat anders kon.

Geitenwollen sok

Tegelijkertijd ben ik een idealist of, zoals sommigen zeggen, een geitenwollen sok. Ik vind milieu belangrijk. Ik vind eerlijkheid en integriteit belangrijk. Ik wil mezelf in de ogen kunnen blijven kijken en vanuit mijn hart bevestigen dat ik goed bezig ben. En daar bleek een hoop spanning op te zitten.

Ik vond bijvoorbeeld iets van geld. Ik vond dat het de oorzaak was van veel kwaad. Ondertussen vergetend dat het ook een middel is om veel goeds te doen.

Ik vond iets van mensen die in de schijnwerpers durfden te stappen. Terwijl ik tegelijkertijd de enorme kracht zie van goede ideeën en initiatieven die de wereld kunnen veranderen. En hoe zonde het is om dat onder de pet te houden, want dan onthoud je de wereld de effecten van die mooie ideeën en initiatieven.

Ik vond dat je alleen geld kon verdienen door veel en hard te werken. Terwijl ik zelf graag en goed betaal als iemand mij op een eenvoudige en moeiteloze manier ongelofelijk veel waarde biedt. Er was dus nogal wat om mee aan de slag te gaan.

Implementeren

Ik heb leraren gezocht (en gevonden), boeken gelezen, video’s gekeken, cursussen gedaan. Ik ben mezelf toe gaan staan om groot(s) te dromen. Om zonder waarde-oordeel over mijn wensen een bucketlist op te stellen die een eerste weerspiegeling was van mijn hartsverlangen.

Maar belangrijker nog: ik ben mezelf toe gaan staan om te  implementeren. Om gewoon te gaan doen. In het volle besef dat echte verandering pas ontstaat als je zelf een steen in die rivier durft te werpen, zodat het water voor altijd anders gaat stromen.

En één van mijn wensen was: in de winter naar een tropische bestemming om van daaruit te werken. En hier zit ik: op mijn veranda, in het donker, uitkijkend over een schitterende tuin. Met mijn laptop. En een dosis inspiratie van vandaag, wachtend om verwerkt te worden. Nadat ik dit heb opgeschreven.

Ooit heb ik geschreven dat je bij het bereiken van een droom, een doel, de horizon weer een stuk verder weg schopt omdat er steeds weer een nieuw verlangen opduikt. Ik beschouwde dat als een teken van ontevredenheid, van het feit dat je nooit een punt zou bereiken waarop je tevredenheid zou bereiken en vasthouden.

Motivator

Inmiddels zie (voel!) ik dat anders. Verlangens blijken een belangrijke motivator om te blijven bewegen. Zonder verlangens bestonden we als menselijke soort al lang niet meer. Als er geen verlangen was naar eten, drinken, liefde, avontuur, dan hadden we hier waarschijnlijk helemaal niet gezeten.

In plaats van frustratie over een nieuw verlangen zie ik het inmiddels als een ongelofelijk fascinerend proces; een weg waarbij je vooral nieuwsgierig bent naar hoe je nieuwe verlangen zich gaat manifesteren. En het vertrouwen dat het gaat gebeuren (of iets nog beter dan dat…) maakt dat er van frustratie eigenlijk geen sprake kan zijn.

Hooguit van verwachtingsvolle opwinding.

terugblikken om vooruit te kijken

Het jaar nadert zijn eind, net als de opdracht waar ik sinds de zomer aan werk. En zonder in clichés te willen vervallen merk ik dat ik door het samenvallen van beide eindes automatisch in de reflectie schiet. Terugblikken om vooruit te kijken, so to speak. De opdracht heeft nogal zijn tol geeist. Niet alleen omdat ik ver van huis was en een paar nachten per week in hotels sliep, maar ook omdat het speelde in een omgeving waarin ik maar niet in mijn kracht kwam. Heimwee, frustratie, niet luisteren naar mijn intuïtie, over grenzen gaan; wat ben ik mezelf tegengekomen.

Contrast

Maar ook: wat heb ik veel geleerd over wat ik wél wil. Contrast noemen ze dat geloof ik: ervaringen die je leren wat je niet langer wilt en je daarmee waardevolle informatie geven over waar je diepere verlangens wél liggen. In die zin zes transformerende maanden. Maar wel met het gevolg dat ik moe ben. Een diepe, ‘oude’ moeheid. Puur omdat ik mezelf op een aantal punten een beetje ben kwijtgeraakt.

Transformerend

Toch zou ik niet willen zeggen dat 2017 tobberig of zwaar was. Ik heb een paar waardevolle inzichten en lessen gehad dit jaar, die mijn leven een nieuwe, positieve wending hebben gegeven. Ik durf zelfs te zeggen dat 2017 een transformerend jaar was. Het jaar waarin ik meteen op Nieuwjaarsdag een helder inzicht kreeg in mijn persoonlijke missie en daar grote stappen in heb kunnen zetten. Het jaar waarin mijn oudste het huis uit ging en we onze relatie opnieuw moesten uitvinden. Het jaar waarin ik ontdekte hoe belangrijk het voor me is om niet alleen geaard, maar ook geworteld te zijn.

Mijn belangrijkste inzichten:

Ik overwon mijn angst voor zichtbaarheid. Al snel nadat ik op Nieuwjaardag helder had wat me te doen stond, liep ik aan tegen de vraag: hoe treed ik hiermee naar buiten? Daaronder bleek een flinke verzameling belemmerende gedachten te zitten: er zijn mensen die veel beter, meer ervaren of slimmer zijn dan ik. Wie ben ik om zo naar buiten te treden? Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg.

Tegelijkertijd voelde ik dat ik maar beter mijn comfortzone kon gaan oprekken als ik daadwerkelijk verandering wilde brengen. Iets waar ik in maart voorzichtig mee begon en die me inmiddels zo’n 1000 volgers heeft opgeleverd. En ja, er komt kritiek en dat is soms naar. Maar ik leer stukje bij beetje te accepteren dat dat een bijproduct is van meer zichtbaarheid.

Ik heb ervaren dat investeren loont. Ergens zat diep in mijn systeem nog een overtuiging uit mijn bewuste eenvoud-tijdperk: je betaalt geen geld voor dingen die je zelf gratis kunt doen. En zo worstelde ik me door websites, webinars en tutorials over ondernemerschap, websites bouwen, SEO, videobewerking, marketing en noem het allemaal maar op. Dat kostte zoveel tijd, dat ik aan mijn echte werk, het in de wereld zetten van mijn missie, niet meer toe kwam.

Pas toen ik de stoute schoenen aantrok en bij wijze van experiment wat dingen begon uit te besteden – de vormgeving van mijn website en mijn Facebookmarketing (eng!) – raakte mijn bedrijf in een stroomversnelling. De kosten waar ik zo tegenaan hikte verdienden zich maand na maand eenvoudig terug. En bovendien hield ik tijd over voor de dingen waar ik wél mee bezig wilde zijn.

Ik leerde dat multitasken niet bestaat. Het cliché klopt: dat wat je aandacht geeft groeit. Dus vanaf het moment dat ik mijn aandacht ging verdelen tussen mijn uurtje-factuurtje-opdracht en mijn ‘nieuwe’ bedrijf, kwamen beide niet goed uit de verf. Ik had op beide gebieden regelmatig het gevoel dat ik tekort schoot.

Ik kijk ongelofelijk uit naar de komende weken, waarin ik me weer helemaal kan storten op dat waar ik het allerliefst mee bezig ben. En gun mezelf in 2018 volledige focus op mijn missie, waarmee ik (heel eng!) afscheid neem van mijn uurtje-factuurtje bestaan.

Ik heb geleerd dat mindset de motor achter alles is. Zoals ik eerder al schreef: het is een kwestie van eerst geloven, dan zien. Ik moet actief geloven dat ik echt iets kan veranderen, in staat zijn het voor me te zien en het als het ware al te voelen voor het zover is. Het ‘harde’ werk zit in het trainen van mijn mindset, de rest is bijna een kwestie van het laten gebeuren. De acties komen dan als vanzelf, de realiteit ontvouwt zich voor mijn ogen. En als dat niet gebeurt, dan weet ik dat er nog werk aan de winkel is. Niet in de uiterlijke wereld, maar vooral bij mij van binnen.

eerst geloven, dan zien

Ik begon Project Overvloed vanwege een diepe wens. De wens om mijn mindset fundamenteel te veranderen. Om af te komen van het denken in schaarste, zuinigheid, spaarzaamheid. Om te shiften naar overvloedsdenken en om dat waar ik naar verlangde zonder schuldgevoel mijn realiteit in te trekken.

Ik begon met een onderzoek naar mijn diep gekoesterde verlangens. Dat viel nog niet mee, want ik kon lastig uitdrukken wat die nu precies waren. Elke keer opnieuw verviel ik in een soort sociale wenselijkheid: ik wil “iets”  bijdragen, ik wil “iets” in de wereld zetten. Door jarenlange onbewuste beperking van mijn verlangens had ik moeite om er bij te kunnen. Ik had mezelf regels opgelegd over weinig geld uitgeven, het weg-relativeren van materiële verlangens (want die zijn niet zo sjiek) en mezelf teleurstelling besparen door niet al te groot te denken.

Banaal

Het programma van Michael Pilarczyk zette me op het goede spoor. Zijn – soms confronterende – manier van beperkende overtuigingen bloot leggen bleek precies wat ik op dat moment nodig had. Ik kreeg een steeds duidelijker beeld van wat mijn échte diepe verlangens waren. En leerde mezelf niet langer te veroordelen om “banale” materiële wensen. Langzaam maar zeker dreven mijn diepere verlangens naar de oppervlakte.

Ik wilde meer ondernemer worden dan ZZP’er met een uurtje-factuurtje model. Ik wilde locatie onafhankelijk werken in plaats van in de file staan naar klanten. Inspirator zijn in plaats van hands-on consultant, adviseur of projectleider. In de winter een tijd aan de grauwheid van Nederland ontsnappen en vanuit een warme, zonnige lokatie werken. Leven in mijn eigen ritme. Meer buiten zijn. Creëren, schrijven, fotograferen. Vertrouwen op mijn intuïtie, in plaats van op mijn hoofd. Maar ook: me een keer aan laten kleden door een stylist. Professionele foto’s laten maken voor mijn zakelijke website en mijn marketing uitbesteden. Een goede coach inhuren die me helpt om naar een volgend niveau door te breken. Leren van de beste leraren. De wereld over reizen, inspireren en geïnspireerd worden. Mijn geld verdienen met wie ik ben in plaats van (alleen) met wat ik kan. Mijn ruimte durven innemen, zichtbaar worden en mijn authentieke geluid laten horen; ook al komt daar kritiek of weerstand op.

Shifts

Het is nu ruim anderhalf jaar later. Ik heb een paar enorme shifts gemaakt. Ik merk dat ik het lastig vind om onder woorden te brengen wat dat precies inhoudt, maar als ik het zo plat mogelijk sla dan komt het neer op dit: ik ben in het leven gestapt dat ik wil leiden. En ik ben gaan verwachten dat mijn dromen uitkomen. En ik krijg daar steeds meer tastbare bewijzen van.

Ik heb geïnvesteerd in een coach, ik heb professionele foto’s en een website laten maken. Ik ben als het ware in de persona van de succesvolle ondernemer gestapt en guess what? Ik blijk daarmee mijn eigen realiteit te creëren: klanten komen op mijn pad, ik ben meer en meer trainer en coach geworden, ik word geïnterviewd over mijn manier van werken en mijn bedrijf is er gewoon. Alsof het nooit anders geweest is. Ik heb hem als het ware in de wereld gedroomd. Ik ben opeens die ondernemer. En het geld dat ik investeer, ontvang ik elke keer opnieuw (minstens!) terug.

In januari vertrek ik voor een paar weken naar Indonesië, ik werk met een businesscoach en mijn zakelijke zichtbaarheid is enorm toegenomen. Ik heb me laten bijstaan door een stylist en ik heb dit jaar al verschillende reizen gemaakt en heb kunnen schrijven en fotograferen. Een behoorlijke verandering voor een voormalig consuminderaar en minimalist…

Blokkade

Nog niet alles is gerealiseerd. En elke keer als er wel iets gerealiseerd is, wordt er een nieuw verlangen getriggerd, waardoor het werk eigenlijk nooit “af” is. Maar dat wil je eigenlijk ook niet, want wie zijn we nog als we niks meer hebben om van te dromen of om naar uit te kijken?

Op sommige thema’s zit nog een belemmerende gedachte of een blokkade. Zo merk ik dat ik nog steeds regelmatig een ingewikkeld gevoel krijg bij het uitgeven van geld aan luxe dingen, zoals een keer naar een goede kapper gaan (degenen die mij al langer kennen weten dat ik zelf mijn gezinsleden knipte en ongeveer 1 keer per jaar zelf naar een kapper ging). Ook voel ik dat ik het best eng vind om hier over te schrijven. Ik ben een nuchter iemand, wil best experimenteren met ongrijpbare dingen als mindset, maar ik moet dan wel harde bewijzen hebben dat het uiteindelijk werkt. Meten is weten. En dit past daar niet bij.

Ik kan niet ontkennen dat ik af en toe sceptisch ben, dat ik me afvraag of het allemaal niet verzin. En ja, in feite is dat ook zo, want als je het niet eerst verzonnen hebt, dan komt het nooit in je realiteit. Heel kort samengevat is mijn leven veranderd van “Eerst zien, dan geloven”, naar: “Eerst geloven, dan zien”.

Volle verantwoordelijkheid

Het is een prachtig pad. Maar ook een confronterend pad, want elke keer opnieuw loop je tegen je eigen belemmeringen, angsten en blokkades aan. En het maakt dat je volle verantwoordelijkheid moet nemen voor wat je overkomt, of juist voor wat je niet overkomt. En dat is niet altijd prettig of comfortabel. Maar nu ik eenmaal deze glimp heb opgevangen en mogen ervaren, heb ik een nieuw tijdperk betreden. Een tijdperk waarin ik mezelf opnieuw moet uitvinden, namelijk als de persoon die ik diep van binnen het allerliefst wil zijn. En daarmee moet ik alles afbreken wat die persoon niet is. Dat gaat gepaard met veel euforie, maar zeker ook met groeipijn.

de yang-val

Dit was de zomer waarin mijn nieuwe bedrijf echt begon te vliegen. Grappig hoe dat werkt. Je bent er al zo lang mee bezig. Je hebt het in je hoofd al helemaal uitgedacht, zó realistisch dat het bijna tastbaar is. Je zet elke dag een stapje in de goede richting en heel lang is er niks te zien. Je vraagt je af of je het niet allemaal voor niks doet, of je niet aan iets begonnen bent waar de wereld nog niet klaar voor is. Of erger nog: waar gewoon helemaal geen behoefte aan is.

Shift

Dan opeens shift er iets. De buitenwereld begint je aan te spreken op je nieuwe bedrijf. Je krijgt wat verzoeken of je een verhaaltje wilt komen houden, een workshop wilt doen of een paar trainingsdagen wilt verzorgen. Voor de buitenwereld lijkt het succes al groter dan het in werkelijkheid is en het lijkt ook nog eens zomaar uit het niets te komen. Terwijl jij weet hoeveel liefde, aandacht en uren werk er in zitten. En hoe lang de aanloop was om het systeem in werking te krijgen. Maar…het lukt! Het komt los!

Continue aan staan

En dan doemen opeens alle oude valkuilen weer op: niet kunnen loslaten. Jezelf geen rust gunnen. Dag en nacht er mee bezig zijn om het prille succes niet piepend tot stilstand te laten komen. Ik stond continu aan. En waar ik het meest bang voor was gebeurde: mijn bron begon op te drogen. Mijn inspiratie begon weg te ebben. Ik probeerde het nog bij de staart te grijpen, maar daarvoor was het al teveel verdampt.

Ik zie het om me heen gebeuren en ik waarschuw vriendinnen ervoor. Maar bij mezelf lijk ik het niet op tijd te herkennen: de yang-val.

Yin en Yang

Misschien moet ik de term yang-val eerst even toelichten, want ik kan me voorstellen dat die niet bij iedereen meteen een belletje doet rinkelen. Je kent vast de termen yin en yang. In feite zijn dat twee tegengestelde krachten die alle aspecten van het leven en het universum doorspekken. Het één kan niet zonder het ander bestaan. Yin vertegenwoordigt aspecten als vrouwelijk, donker, de maan, koelte, zachte dromerige kracht. Yang staat voor het mannelijke, de zon, warmte en actie. Alles bestaat uit Yin en Yang. Het is dus zeker niet zo dat vrouwen alleen maar Yin kracht kennen en mannen uitsluitend Yang. Maar Yin en Yang zijn niet altijd in balans.

Paradoxaal

Het paradoxale is, dat mijn nieuwe bedrijf als onderliggende ambitie heeft om meer Yin te brengen in een omgeving die behoorlijk Yang is. Concreet: om meer waarnemen, luisteren en voelen te verweven in de manier waarop projecten georganiseerd worden. En projecten zijn vrijwel per definitie gericht op resultaat, op actie, op doen.

Maar om die ‘zachte boodschap’ in de wereld te zetten heb ik een stevig beroep gedaan op mijn Yang kracht. Een website en een opleidingsomgeving bouwen, content produceren, marketing, offertes maken, verkoopgesprekken voeren. En daar ging het dus mis: ik trapte in de Yang-val. Eentje waar ik erg gevoelig voor ben.

Een zomer ging voorbij waarin ik hard werkte, elke dag opnieuw het werk deed dat moest gebeuren vanuit een enorme gedrevenheid om mijn idee in de wereld te zetten. Maar ik dreef los van mijn eigen waarnemen, luisteren en voelen. En daardoor merkte ik vrij laat dat mijn bron, mijn inspiratie begon op te drogen.

Fast forward

Fast forward een paar weken later. Ik heb mijn dagelijkse meditatie opgepakt, ik ga weer naar yoga. Ik doe het rustiger aan. Een beetje. En ik ontdek – opnieuw – dat inspiratie niet komt uit actie, maar uit loslaten, dromen en mijmeren. Dat het continu aan staan weliswaar zorgt dat er actie is, maar dat actie zonder inspiratie uiteindelijk maakt dat je jezelf uitput. Stukje bij beetje merk ik dat de geïnspireerde ideeën weer boven komen drijven. En dat verklaart meteen mijn terugkeer hier 🙂