kwetsbaarheid als kracht

Ik denk dat het een jaar of drie geleden is. Een collega wees me op de Ted Talk van Brené Brown over kwetsbaarheid. Je hebt het vast weleens gezien, maar indien niet: investeer die twintig minuten. Het is meer dan de moeite waard. Maargoed, drie jaar geleden dus. Ik bekeek de talk waarin zij spraak over haar onderzoek. Ken je dat, als opeens het kwartje valt? Alleen bleek het kwartje bij mij meer een soort bom te zijn. Brené verwoordde wat ik dacht en voelde. En dan bedoel ik niet dat ik me zo herkende in haar onderzoek, maar in hoe zij met haar eigen opvattingen helemaal vastliep in haar eigen oordelen over kwetsbaarheid. Dat was ik. Dat was mijn verhaal.

Verbinding, schaamte en kwetsbaarheid

Heel bondig samengevat komt haar onderzoek op het volgende neer. Mensen zijn gemaakt voor verbinding met anderen. Zo zijn we als het ware bedraad. In haar onderzoek naar verbinding kwam ze steeds meer verhalen over schaamte tegen. Schaamte is volgens Brown niets anders dan de angst niet goed genoeg zijn, en denken dat je daardoor geen verbinding met anderen verdient. “Als anderen dit van me zouden weten, dan zouden ze niets meer met me te maken willen hebben.” Dat soort gedachten.

Er zijn een paar soorten mensen. Mensen die een natuurlijk en krachtig gevoel van liefde en verbinding hebben. Maar je hebt ook mensen die enorm worstelen met verbinding en zich altijd afvragen of ze goed genoeg zijn. Ik vond dit een ontgoochelende conclusie: Brown stelt dat de eerste groep mensen, de mensen die geloven dat ze het waard zijn om van gehouden te worden, één ding gemeen hebben: de moed om onvolmaakt te zijn. Ze durven hun kwetsbaarheid volledig te omarmen. Ze hebben de compassie om eerst aardig voor zichzelf te zijn en dan pas voor anderen. Ze beseffen dat ze alleen mededogen voor anderen kunnen hebben als ze het eerst voor zichzelf hebben. En dat het voor verbinding nodig is om je helemaal te laten zien. Elk prachtig, kwetsbaar en duister stukje van jezelf.

En net als Brown, en veel andere mensen, heb ik moeite met het tonen van kwetsbaarheid.

Verdoven

Kwetsbaarheid is niet alleen de kern van schaamte, angst en onze worsteling om erbij te horen. Het is óók de plek waar geluk, dankbaarheid, creativiteit en authentieke verbinding ontstaan. Maar omdat kwetsbaarheid zo eng is, zijn we geneigd om ons te verstoppen. Om onze kwetsbaarheid weg te stoppen, te verdoven. We slikken pillen tegen depressie, nemen een borrel om te ontspannen, eten een chocoladereep als we troost zoeken. En daar gaan we een beetje de mist in.

Het punt is dat je niet selectief kunt verdoven. Want naast je angst, verdriet en duistere kanten verdoof je ook je authenticiteit. Die prachtige kern die jou uniek maakt. Door je kwetsbaarheid te verdoven, doof je ook je licht.

Het is een lange weg voor me geweest om te durven los te laten wie ik dacht dat ik moest zijn. En echt te kunnen zijn wie ik ben. Er is lef voor nodig om je masker te laten zakken. Om verdriet en teleurstelling uit te spreken. Om je tranen te laten lopen uit oprechte ontroering. Om je lelijkheid, rauwheid en woede te laten zien. Om je liefde, waardering of diepe angsten te delen.

Ik vind het nog steeds niet makkelijk en ik ben zeker nog niet ‘klaar’. Maar ik ervaar steeds duidelijker: als je je kwetsbaarheid wegstopt, dan verdoof je ook je vermogen tot geluk, dankbaarheid en vervoering. En alleen dat al maakt het proces zo ongelofelijk de moeite waard, dat ik de strijd steeds opnieuw wil aan gaan.